መግለጺ ዓውደ-መጽናዕቲ ኤምዲሰመ ፕሪቶርያ - ደቡብ ኣፍሪቃ

1. መእተዊ

ንሕና፡ ካብ ዝተፈላለየ ሃገራት ኣፍሪቃ፡ ኣውስትራልያ፡ ኤውሮጳን ሰሜን ኣመሪካን ዝመጻእና ኤርትራውያን፡ ንበርጌሳውያን ማሕበራትን ነብስና ዝወከልና ውልቀ-ሰባትን ካብ 9 ክሳብ 11 ግንቦት "ስትራተጂካዊ ጠመተ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ናይ ፖለቲካን ማሕበረ-ቁጠባዊ ቅልውላዋትን ሳዕቤናቱን፤ ክኽሰት ዝኽእል ተርእዮታትን መፍትሒታቱን" ኣብ ትሕቲ ዝብል ቴማ ኣብ ጉዳይ ሃገርና ዘቲና እዚ ዝስዕብ ውሳኔታት ኣሕሊፍና፣

1.1. ንህዝብናን ሃገርናን ኣብ ሕማቕ ቅልውላው ሸሚሙ ዝርክብ ሽግር ብዑምቀት ድሕሪ ምምርማር፣

1.2. ንኣመዓባብላ ምልኪ ኣብ ሃገርና ካብ ናይ ቀረባ ታሪኽ ምልስ ኢልና መርሚርና ንዝረኽብናዮ መረዳእታ ኣብ ግምት ብምእታው፣

1.3. እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ከቢድ ጸገማትን፡ መፍትሒታቱን ኣጽኒዕና ወነንቱ ክንከውን ኣሎና ካብ ዝብል ጽኑዕ እምነት ተበጊስና፡ ኤርትራ ናብ ቅዋማዊ ዲሞክራስያዊ ምሕደራ ንምስግጋር ናይ ሓባር ጻዕርታትና ከነወሃህድ ከምዘሎና ተሰማሚዕና፣

1.4. በዚ መሰረት ድማ ኣብዞም ዝስዕቡ ነጥብታት ናይ ሓባር ስምምዕ በጺሕና፡

2. ልዕልና ሕግን ቅዋማውነትን ንሕና ተሳተፍቲ

2.1. ኣብ ሃገርና ልዕልና ሕግን ቅዋማውነትን ንኸይረጋገጽ ምኽንያት ዝኾኑ ታሪኻዊ ማሕለኻታት ብምግንዛብ፣

2.2. ኣብ ሞንጎ ፖለቲካውያን ጉጅለታት ቅድምን ድሕሪ ምርግጋጽ ናጽነት ሃገርናን ዘሎ ፍልልያትን ጉጅላውነትን ብምርዳእ፣

2.3. ናይ ዘይምጽውዋርን ብሕጊ ዘይምቕያድን ባህሊ ካብ ቅድምን ድሕሪን ናጽነት ኣትሒዙ ከምዘሎ ብምግንዛብ፣

2.4. ንፖለቲካዊ፡ ማሕበራውን ባህላውን ብዙሕነት ህዝብና ኣብ ግምት ዘየእተወ ፍልልያት ዘይጻወር ፖለቲካዊ ባህሊ ከምዘሎ ብምርዳእ፣

2.5. ንናይ ህዝቢ ኤርትራ ሕልምታትን ትጽቢታትን ብምጥላም ስርዓት ህ.ግ.ደ.ፍ. ደይ መደይ ኢሉ ልዕልና ሕግን ቅዋማውነትን ክስስነሉ ዘይኽእል ስትራቴጂ ከምዝተኸተለ ብምርዳእ፡

ነዞም ዝስዕቡ ዕማማት ንምትግባር ተሰማሚዕና

2.6. ንናይ ዘይምጽውዋር፡ ስቕታ፡ ምፍርራሕን ክቱር ናይ ምእዙዝነት ባህልን ደረት ኣልቦ ሃገራዊ ኣገልግሎት ንምውጋድ ብሓባር ምስራሕ

2.7. ሲቪካውያንን ፖለቲካውያንን ምንቅስቓሳት ብፍላይ ድማ ናይ መንእሰያት፡ ደቂ-ኣንስትዮ፡ ሞያውያን ማሕበራትን መሰረታትን ሲቪካዊ ኣሰተምህሮታት ብምትእትታው ምሕያል፣

2.8. ንኹሎም ኤርትራውያን ዘሳትፍ መሰረታውያን ሰብኣዊ መሰላትን ልዕልና ሕጊ ዘኽብርን ዝከላኸልን ቅዋማዊ ምሕደራ ክምስረት ምስራሕ፣

3. ሰብኣዊ፡ ማሕበረ-ቁጠባዊን ናይ ሰብኣዊ መሰላት ቅልውላው

ንሕና ተሳተፍቲ

3.1. ንሃገራዊ ቁጠባ ብዝምልከት

3.1.1. እቲ ዲክታተርያዊ ስርዓት ኣዕናዊ ቁጠባዊ ኣገባባትን ፖሊሲታት ብምትእትታዉ፡ ህግደፍ ንቁጠባ ሃገር ብምግባቱ፡ ናይ ዜጋታት ናይ ወጻኢ ሸርፍን ንብረትን ብዘይሕጋዊ መንገዲ ምምንዝዑ፡ ናይ መንእሰያት ናጻ ጉልበት ብዘይ ኣገባብ ብምምዝማዙ፡ ናይታ ሃገር ትሕተ-ቅርጽን ማሕበረ ቁጠባዊ ምዕባለን፡ ናይ ህዝብና ህርኩትነትን ምሃዝነትን ከምዝዓንውን ዝለምስን ከምዝገበረ ብምርዳእ፣

3.1.2. እቲ ምልካዊ ስርዓት ብዘይወግዓዊ ሃገራዊ ባጀት፡ ናይ ሃገር ኣታዊታት ብፍላይ ድማ ካብ ናይ ዕደናዊ ትካላት ዝርከብ ኣታዊ ብዘይግሉጽነትን ተሓታትነትን ከምዘማሓድር ብምግንዛብ፣

ንሕና ነዞም ዝስዕቡ ዕማማት ከነማልእ ተሰማሚዕና

3.1.3. ነዞም ኣብ ላዕሊ ተጠቒሶም ዘለው ነጥብታት ብዝምልከት፡ ኣድማዒ ጎሰጓስን ጥብቅናን ክሕግዝ ምእንቲ ኣድላይ መጽናዕትን ምርምርን ምክያድ፣

4. ማሕበራዊ ቅልውላው

ንሕና፣ ተሳተፍቲ

4.1 እቲ ዲክታተራዊ ስርዓት ኣብ ልዕሊ መሰረት ሕብረተሰብ ዝኾነት ማሕበራዊ ኣሃዱ (ስድራቤት) ዝፈጠሮ ነዊሕ ሳዕቤን ዘለዎ ምብትታን፡ ዕንወት፡ ምንፋግ መሰል ስድራቤታዊ ህይወት፣ ካብ ጊዜ ናብ ጊዜ እንዳ ብኣሰ ዝመጽእ ዘሎ ቅሉዕ ድኽነት፡ እንዳ ዓበየ ዝመጽእ ዘሎ ናይ ቁጠባ ተጸባይነት መንፈስ፡ ትምህርታዊ ትካላት ናብ ወተሃደራዊ ትካላት ምቕያርን፡ ምድኻም ጥዕናዊ ትካላት ዘሎና ከቢድ ስክፍታ ድሕሪ ምግንዛብ፣

ንሕና ነዞም ዝስዕቡ ዕማማት ከነማልእ ተሰማሚዕና

4.2. ኣብ ልዕሊ ኩሎም ናይ ኤርትራ መንግስታዊ ንጥፈታት፡ ዋላውን ኣብቲ እቲ ስርዓት ኣዕዊተዮ እየ ክብል ዝንየተሉ ዘሎ ናይ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ሽቶታት ምለንዮምያዊ ምዕባለ ዕቱብ መጽናዕቲ ምክያድ።

4.3. ሰብኣዊ ቅልውላው

ንሕና ተሳተፍቲ፡

4.3.1. በዚ ካብ ግዜ ናብ ግዜ እንዳገደደ ዝኸይድ ዘሎ ሰብኣዊ ቅልውላው ኤርትራውያን፡ ብፍላይ ድማ ስደተኛታት ኣደዳ ማእሰርትን፡ ገለ ሃገራት ዑቕባ ክህበኦም ፍቓደኛታት ብዘይምዃነን፡ ኣብ ልዕሊኦም ዝወርድ ዘሎ ስቅያትን ናይ ምጭዋይ ሓደጋታትን ተገንዚብና፡

ነዞም ዝስዕቡ ዕማማት ከነማልእ ተሰማሚዕና

4.3.2. ናይ ስደተኛታት ሰብኣዊ መሰላት ንምኽባርን ንምሕጋዝ ዝተዋሃሃደ ናይ ጥብቅና ስርሓት ንምክያድ መደብ ምውጻእ፣

4.3.3. ምስ ተመሳሳሊ ዓላማታት ዘለዎም ኤርትራዊያንን ዓለምለኻዊያን ማሕበራትን ርክባት ምግባርን ናይ ሓባር ስርሓት ብምክያድ ንሓገዝ ዘድልዮም ኤርትራዊያን ስደተኛታት ምሕጋዝ፣

4.4. ቅልውላው ሰብኣዊ መሰላት

4.4.1. በቲ ኣብ ትሕቲ ዲክታተራዊ ስርዓት እንዳ ገደደ ዝመጽእ ዘሎ ናይ ኤርትራውያን ምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ስለዘተሓሳሰበና፣

4.4.2. ንምጥባቕን ክሲ ንምምስራትን ክሕግዝ ምእንቲ፡ ንምግሃስ ሰብኣዊ መሰላት ዝምልከት መጽናዕቲ ንምክያድን ምስናድን ተሰማሚዕና፣

4.4.3. ንሰብኣዊ መሰላት ዝምልክት ጥብቅናን ኣፍልጦን ንምዕባይ ምስ ሃገራውያንን ኣህጉራውያን ማዕከናት ዜና ምትሕብባር ክግበር፣

4.4.4. ሃገራውያን ናይ ሰብኣዊ መሰላት ማሕበራት ልፍንቲ ምምስራትን፡ ምስ ዓለምለኻውያን ናይ ሰብኣዊ መሰላት ማሕበራት ሓቢሮም ከምዝሰርሑ ምግባርን፣

5. ጉዕዞ ናብ ዲሞክራሲ

ንሕና ተሳተፍቲ፣

5.1 መሰረታዊ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ኣብ ምምጻእ ዝሕግዝ ስትራተጂ ከምዘሊ ድሕሪ ምግንዛብ፣

5.2. ኣብተን ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ንምምጻእ ዝቃለሳ ዘለዋ ሓይልታት ዘሎ ፍልልያትን ግርጭታትን ዘለዎ ኣዕናዊ ተራ ድሕሪ ምርዳእ፣

5.3. ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ናይ ለውጢ ሓይልታት መራኸቢ ድልድል ንክፍጠር ኣድላይነቱ ብምስማር፣

5.4 ኣብ መንጎ ናይ ለውጢ ሓይልታት ናይ ሓባር መረዳእታን ናይ ዓላማ ሓድነትን ምምዕባል ኣድላዪ ክምዝኾነ ድሕሪ ምስትውዓል፡

5.5. ናይ ኤርትራውያን ደለይቲ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ናይ ሓባር ቃልሲ ኣድላዪ ምኻኑ ብምእማን፣

5.6. ናይ መሪሕነት ሃጓፍ ከይፍጠር ምእንቲ፡ ናይ ሃገር ረብሓ ዝሕሉ፡ ኣብ ዲሞክራስያዊ ለውጢ ዝኣምን ሓያል መሪሕነት ምምስራት ዘለዎ ዓቢ ተራ ድሕሪ ምግንዛብ፣

ነዚ ዝስዕብ ወሳኔታት ኣሕሊፍና

5.7. ግሉጽነትን ተሓታትነትን ዘለዎ መሪሕነት ኣብ ኩሉ ጽፍሕታት ሕብረተሰብና ክህሉ ከነተባብዕ፣

5.8. ኣብ መስርሕ ዲሞክራያዊ ለውጢ፡ ንሓድነት ኤርትራውያን ዘረጋግጽ ናጻን ሓላፍነታውን እሙንን መራኸቢ ብዙሃን ምህናጽ ከምዘድሊ ብምጉላሕ፣

5.9. ኣብ መንጎ ናይ ዲሞክራስያዊያን ሓይልታት ዝህሉ ዘይምርድዳኣት ብሃናጺ መንገዲ ንምፍትሖም ዘኽእል ናይ ግርጭታት መፍሒ ኣገባብ ኣድላይነት ብምርዳእ፣

5.10. ኣብ ኩሉ መዳያት ቃልሲ ንኹሉ ዝሓቁፍ ትርጉም ዘለዎ ተሳትፎ ህዝቢ ንምርግጋጽ ምጽዓር፣

5.11. ኤርትራውያን ኣንጻር ምልካዊ ስርዓት ናይ ምቅዋም መሰሎም ምቕባል፣

5.12 ኣብ ኩሉ ጽፍሕታትንመስርሕ ናይ ፖለቲካዊ ለውጢ ብዝምልከት ትርጉም ዘለዎ ሓባራዊ ዘተ ኣብ ኩሉ መዳያት ንኽካየድ ምስራሕን ምትብባዕን፡

5.13. መንግስታትን ጸለውቲ ውልቀሰባትን ብምጉስጓስ፡ ንስርዓት ህግደፍ ኣብ ወሽጢ ሃገር፡ ዞባውን ዓለምለኻዊ ደረጃታት ምቅላዕን ምድንጋጽ ከምዝርከብ ምግባርን፣

6. ናይ መሰጋገሪ ፍትሕን ምህናጽ ሰላምን

ንሕና ተሳተፍቲ፡

6.1. ኣዕናዊ ተራ ናይቲ ኣብ መንጎ ኤርትራውያን እንዳዓሞቐ ዝመጽእ ዘሎ ፍልልያትን ምምቕቓልን ዘሎና ስክፍታ ብምግንዛብ፣

6.2. ጠንቅን ሳዕቤናትን ናይዚ ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ዝረአ ዘሎ ፍልልያት፣ ብፍላይ ድማ ኣብ ንዲሞክራስያዊ ለውጢ ዝካየድ ዘሎ ቃልሲ ዘለዎ ኣሉታዊ ጽልዋ ብዕምቖት ድሕሪ ምምርማር፣

ሰለዚ ንሕና ተሳተፍቲ፡

6.3. ኣቕዲሙን ድሕሪ ፖለቲካዊ ለውጢ ኣብ ኤርትራ ምምጽኡን ቅኑዕ ናይ ዕርቂ መስርሕ ክካየድ ኣድላዪ ምኻኑ ኣስሚርናሉ፣

6.4. ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ልዝብ ዝካየደሉ፣ ናይ ኤርትራውያን ማሕበረኮማት ሓድነት ናብ ንቡር ዝመልስን ዘሐይልን “ኤርትራዊ መድረኽ ንልዝብ” ንክምስረት ምስራሕ፣

6.2. ናይ ዝሓለፉ በደላትን ዓመጻትን ብዘተን ብሰላምን ዕርቕን ንምፍታሕ ዘኽእል መንገዲ ንምፍጣር፡ ኣብ ናይ መጻኢ ቅዋም ኤርትራ ንሃገራዊ ዕርቅን ዘተን ዝምልከት ዓንቐጽ ክሰፍር ከምዘለዎ እማመ ኣቅሪብና፣

6.4. ኣገዳስነትን ተራን ያታውያን ትካላትን ባህላዊ ኣገባብ ዕርቂን ብደረጃ ማሕበረኮም ንኣምን።

------------------------------------------ተፈጸመ-----------------------------------------

ፕሪቶርያ ደቡብ ኣፍሪቃ

11 ግንቦት 2014